Holiganlar kimlerdir?

Başta futbol olmak üzere, sportif karşılaşmalarda taraftarı oldukları takımı destekleyenler arasında ayrı bir kategoride değerlendirilen, “holigan” adı verilen bir sosyal tip vardır. Holiganlar genellikle alkol ve uyuşturucu etkisinde olarak, maçlardan önce veya sonra hatta maçın sonucuna ve kiminle yapılmış olduğuna bağlı olmadan, adam öldürmeye varan azgın delilik hali içerisinde oraya buraya saldıran, güzel şeyleri bilerek yıkan, ortalığı harabeye dönüştüren tipler olarak biliniyor.İngiliz gazeteleri utanç duydukları bu kitleye, kibar lisanlarıyla bir ad bulamadılar. “Aptallar”, “soytarılar”, “eşkıyalar”, “alçaklar”, “vicdansızlar”, “canavarlar” gibi birçok ismi deneyip, sonunda “holiganlar” isminde karar kıldılar. Çok kısa sürede dünyaya yayılıp diğer ülkelerin lisanlarına yerleşen bu kelimenin dilbilimi olarak kökeni tam bilinmiyor.Bu tuhaf kelimenin ilk olarak 1898 yılı yazında Londra polisinin raporlarında göründüğü kesindir. Kısa bir süre içinde gazetelerde “holiganizm, holiganik, holiganarşi” gibi birçok şekilde kullanılmaya başlanmış ama birincisi dışında diğerleri zamanla kaybolmuştur.Aynı yıl içinde 22 Ağustos günü Londra gazetelerinden “Daily Graphic”de “gaddarlık, holiganizm ismi altında çığ gibi büyüyor” anlamına gelen bir cümle görülmüş, daha sonra bu kelime edebiyat dünyasında da ortaya çıkmış, 1904’de Conan Doyle “Altıncı Napolyon’un Maceraları”, 1909’da da H.G. Wells “Tone-Bungay” isimli romanlarında holigan kelimesini kullanmışlardır.Aslında holigan kelimesi, Mark Twain de dahil, bir çok yazar tarafından halk hikâyelerindeki İrlandalı komik karakterler için de kullanılmıştır ama holigan ismi ile özdeşleştirilen en meşhur karakter Patrick Hooligan’dır. Clarence Rook’un 1890’da basılan “Hooligan Nights” isimli kitabına göre Patrick Hooligan nehrin güney yakasında ailesi ve küçük çetesi ile yaşayan bir dolandırıcı ve hırsızdır. Hooligan bir polis memurunu öldürür, ömür boyu hapse mahkûm olur ve hapishanede ölür.Genel olarak holigan isminin bu ilginç, komik ve sıra dışı İrlandalı aileden ve onların ismini taşıyan ünlü bir müzikalden geldiğine inanılıyor, hatta Hooligan'ların İrlandalı olması nedeniyle isim bağımsızlık meselesi ile de ilişkilendiriliyor.