Niçin mavi renkte meyve yok?

Yemeği önce ağzımızla değil gözlerimizle yediğimiz söylenir. Rengârenk meyvelerle dolu bir tabak gözümüze hitap ettiği gibi, akıl, kalp hatta göz sağlığına bile etki eder. Araştırma sonuçlan sadece meyvelerin değil tüm gıdaların renklerinin hastalıklarla yakından ilişkili olduğunu gösteriyor. Örneğin muz, armut, karnabahar, sarımsak, soğan, mantar, patates gibi beyaz renkli besinler kötü huylu kolesterolü düşürüp kalp hastalıkları riskini azaltırlarken, portakal, şeftali, kavun, havuç, kayısı, mısır gibi sarı besinler bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlıyor, göz ve kalp hastalıklarından koruyor.Ispanak, marul, lahana, salatalık, biber, taze soğan gibi yeşil renkli gıdalar kemikleri ve göz sağlığını koruyor. Domates, elma, çilek, karpuz, kiraz gibi kırmızı besinler kalbin kan akışını düzenleyip üriner sistemi sağlıklı tutuyor. Erik, siyah üzüm, patlıcan, böğürtlen, incir gibi mavi-mor besinler ise dolaşım sistemini destekliyor, yağlanmayı önlüyor, hücreleri koruyor, hafızayı güçlendiriyor.Görüldüğü gibi mavi-mor renkteki gıda maddelerinin sayısı hiç de az değildir. Genellikle meyve ve sebzenin rengi ne kadar koyu ise antioksidan olarak o kadar kuvvetlidir ama aslında diğerlerine oranla mavi pigment tabiatta çok az bulunur. Yukarıda adı geçenler dış görünüş olarak mavinin tonlarıymış gibi görünse de gerçek anlamda mavi mey ve yoktur.Bitkilerde rengi yaratan “karotenoid” denilen kendi bünyelerinde ürettikleri pigmentlerdir. Bu nedenle çiçekleri farklı, meyveleri farklı, yapraklan farklı renklerde olabilir, hatta aynı meyve başlangıçta yeşilken daha sonra kırmızı renk alabilir. Bitkisel gıdalardaki iki binden fazla pigmenti oluşturan renk molekülleri sadece onların güzel görünmelerini sağlamaz, örneğin, yeşil rengi üreten klorofil pigmentleri aynı zamanda ışığın enerjisini kullanıp, bitkinin tüm enerjisini temin etmek gibi farklı işlevde de bulunurlar.Aslında mavi, gökyüzünün ve denizlerin rengi olarak en tanınan renktir. Soğuk, sulh, sükûn ve rahatlık verici etkisiyle vücudun sakinleştirici kimyasallar üretmesine sebep olur. Bazı kültürlerde kötü ruhları uzak tuttuğuna inanılır. Koyu mavi, zekâyı, dengeyi ve muhafazakârlığı öne çıkarır. Bu nedenle iş görüşmelerinde mavi giyilmesi tavsiye edilir. İnsanlar mavi odalarda daha üretken olur. Araştırmalar haltercilerin mavi salonlarda daha fazla ağırlık kaldırabildiklerini gösteriyor.Mavi rengin tüm bu iyi özelliklerine rağmen insanlar yiyeceklerinde mavi renge rağbet etmiyor. Yapılan bir çalışmada bayramlarda ikram edilen üstü yaldızlarla kaplı renkli çikolatalardan mavi renkli olanlarını insanların en sona bıraktıkları, müşterilerin marketlerde mavi ambalajlı yiyecekleri tercih etmedikleri görülmüş. Şüphesiz bunda mavinin renk tayfı içinde en iştah kaçırıcı olmasının da etkisi vardır.Zayıflama programlarında yiyeceklerin mavi bir tabağa konulması, buzdolabının içindeki lambanın mavi renkte olanla değiştirilmesi, yiyecekleri pişirirken mavi gıda boyalarının katılması, hatta yemek yenilen yerdeki ışıkların maviye çevrilmesi tavsiye edilir. Belki mavi yiyeceğe sadece renk algılamasından dolayı uzak durmuyoruz, belki de doğada yiyecek arayan atalarımız için mavi renk o gıdanın zehirli veya bozuk olabileceğini ikaz eden bir gösterge olduğu için bu kuşkuyu genetik olarak hâlâ taşıyoruz.Gıdaların renkleri çekicilikleriyle çok yakın ilişkilidir. Restoranlarda loş ışıkta sunulan yiyecekler iştahı tetiklemez. Bitkilerde meyvenin amacı tohumları yayarak üremeyi sağlamaktır. Kırmızı ve sarı renkler göz alıcı olduklarından hayvanların dikkatini daha çok çeker, iştahlarını kabartır. Meyveyi yiyen hayvan dışkısıyla çıkan meyve tohumlarını etrafa yayar. Yani renk, ağacın meyvesini pazarlamak için uyguladığı bir stratejidir.Bitkilerde yeşil tazeliği, kırmızı sağlıklı olmayı belirtirken, mavi kir rengidir. Mavi, mor ve siyah renkler daha ziyade meyvelerin çürüdükten sonra aldığı renklerdir. İnsanlar gibi hayvanlar da bu renkteki meyvelere rağbet etmeyince üreticilerin gıda ürünlerini mavi ambalajda satmaktan vazgeçtikleri gibi ağaçlar da mavi meyve üretimini artık durdurmuş olmalılar.