Borsanın temelleri nereye dayanmaktadır?

DÜNYADA BORSACILIĞIN TARIHIBorsa; sayı, ölçü veya ağırlıklarına göre belirlenebilen malların, devletin kurduğu ve denetlediği özel hukuk kuralları içinde tarafların karsı karsıya gelip alim-satım yaptıkları kurum olarak devamlılığı bulunan ticarete mahsus bir pazar yeridir.Borsacılığın tarihi genel olarak 14. yüzyıla dayanmakla beraber Milattan Önce 1200-1500 yıllarına kadar gitmektedir. Roma ve Finikelilerin yazıtlarından elde edilen bilgilere göre, bu çağda yasayan insanlar, gerçekleştirdikleri panayırla ilk borsacılığın temelini atmışlardır.Milattan Önce 5. Yüzyılda Roma imparatorlugu Roma’nin içinden geçen Tibre nehrinin kiyisinda Roma Krallarindan Bosarium’un adını taşıyan forumda Collegium Marcatorum adını taşıyan bir müessese olusturmustur. Mahalle tüccarlarin, toptancilarin ve aracilarin ticaret yapmak amaciyla bir araya geldikleri bu müessesenin olusmasiyla bugünkü anlamda olmasa bile borsanin ilk temelleri borsanin temelleri atilmis sayilmaktadir.12. ve 13. yüzyıllarda senedin bulunması ve kullanılmaya başlamasıyla yeni bir dönem başlamıştır. Senetlerin alis-veriste kullanılması, ticaretin pratikleşmesine ve kolaylaşmasına neden olmuştur.Borsaların resmi hayati ise Orta Çağ fuarlarında başlamaktadır. Bu fuarlar panayirlar halinde önceleri Italya’da gelismistir. 15. Yüzyilda ise Anvers, Lyon ve Cenevre’de ki fuarlar ekonomik gelismede önemli bir canlilik saglamistir. “Burges”te modern borsa tekniginin öncüsü sayilabilecek alim-satim islemleri yapilmistir. Özellikle Kitalarin kesfi ile sonucu büyük deniz yollarinin açilmasiyla dünya ticaretinin Atlantik kiyilarina kaymasi Anvers’in önemini artirmistir. Dört tarafi bölmelere çevrili salonu ile Anvers Borsasi, kalabalik bir isadamlari gurubunun muamelelere katilmasini saglamistir.Binanin girisinde yer alan “ In usumnegatiatorum Linguane ” sözcügü, borsanin bütün dilleri konusan insanlara kapisinin açik oldugunu ifade etmektedir. Anvers sehri, bu sözcükten de anlasilacagi gibi, borsa kapisini bütün milletlere açmistir.Anvers Borsasi’ni açilisindan kisa bir süre sonra Lyon borsasi ve Toulouse Borsasi hizmete girmistir. Paris’te ilk borsa resmen 1724 yilinda faaliyete girmistir.Dünya’da Hamburg ve Bremen borsalari da önemli bir yer tutmaktadir. Günümüzde bilinen en büyük borsalardan birisi olan Newyork borsasi günümüzde gerçeklestirdigi alis-satisla halen önemini korumaktadir.Günümüzde ticaret borsaciligi, forward islemler, futures islemler ve option islemlerin yapildigi vadeli islemler borsaciligna dönüsme egilimi göstermistir. Bu hali ile ticaret borsalari ekonomilerde birer gelismis model teskil etmektedir.ÜLKEMIZDE BORSACILIĞIN TARIHIÜlkemizde gerçek anlamda ilk resmi borsa 2 Aralik 1873 yilinda bir nizamname ile “ Dersaadet Tahvilat Borsasi “ adi altinda kurulmustur.Adindan da anlasilacagi üzere bu borsa “Menkul Degerler Borsasi” niteligindedir.www.borsaistanbul.com/file/banner_62Bu tarihten 13 yil sonra 15 nisan 1886’da yayinlanan “Umum Borsalar Nizannamesi” ile ticaret borsalarinin da kurulusuna geçilmistir.Yurdumuzda ilk ticaret borsasi Izmir’de 1892 yilinda “Izmir Ticaret ve Sanayi Borsasi “ adi altinda çalismalarina baslamistir.Adana Ticaret Borsasi 1913, Istanbul Ticaret Borsasi 1925 ve Ankara Ticaret Borsasi 1927 yilinda kurulmustur.