VAR Teknolojisi nedir?

2010 yılında başlatılan Hakemlik 2.0 projesi kapsamında, Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi, futbol maçlarında şu anda yaygın bir şekilde kullanılıyor. Bu kavram, belirli olayların baş hakem veya VAR ekibi tarafından detaylı bir şekilde incelenmesine olanak tanıyan bir anlam taşır.TEMELLERİVAR, "Video Yardımcı Hakem" anlamına gelir ve üç kişilik bir ekip olarak, baş hakemin kararlarını gözden geçirmek amacıyla bir araya gelir.Bu ekip, olayların video görüntülerini izleyerek değerlendirme yapar; genellikle ana video yardımcı hakem, yardımcısı ve tekrar oynatma operatöründen oluşur ve bir video ameliyathanesinde farklı kamera açılarını gösteren monitörlerle donatılmıştır.VAR, goller ve bu gollerden önceki ihlaller, kırmızı kartlar, cezalar ve yanlış kimlik durumları gibi dört farklı kararı incelemek için kullanılır. Ancak, baş hakemin kararını değiştirebilmek için "açık bir hata" olması gerekir.İnceleme süreci genellikle VAR ekibinin bir inceleme önerisi sunması veya baş hakemin bir karar sonrasında inceleme talep etmesiyle başlar. Açık bir hata tespit edilirse, baş hakem bilgilendirilir ve üç seçeneği vardır: VAR'ın tavsiyesine dayanarak kararı iptal etmek, orijinal karara bağlı kalmak veya olayı saha kenarındaki bir monitörde bizzat incelemek.NASIL ÇALIŞIR?Birinci adım - Olay Oluşur: Herhangi bir olay meydana geldiğinde, baş hakem olayı VAR'a bildirir veya VAR, hakeme olayın gözden geçirilmesini önerir.İkinci Adım - VAR Tarafından İnceleme ve Tavsiye: Video görüntüleri daha sonra VAR tarafından detaylı bir şekilde incelenir ve baş hakeme, kulaklık aracılığıyla görüntülerin içeriği hakkında bilgi verilir.Üçüncü Adım - Karar veya İşlem Yapılır: Baş hakem, bir karar vermeden önce saha kenarındaki video görüntülerini inceleyebilir. Ayrıca, VAR'ın tavsiyesini kabul edebilir ve gereken eylemi uygulayabilir.NE ZAMAN KULLANILABİLİR?Daha önce belirtildiği gibi, VAR'ın müdahale edebileceği dört temel durum vardır. İlk olarak, gol ve bu gole yönelik yapılan ihlaller; ikincisi, ofsayt kararları ve penaltı öncesindeki ihlaller; üçüncüsü, ofsayt veya direkt kırmızı kart olayları; ve dördüncüsü, yanlış kimlik durumlarıdır.Genel olarak, ceza sahası dışında meydana gelen potansiyel fauller, bir gol veya penaltı kararı oluşturmadıkça veya direkt kırmızı kart gerektirmediği sürece VAR tarafından incelenmez. Bu durumlar, VAR'ın müdahale etme kriterlerini belirlemekte temel alınır.HAKEM VAR MI DİYOR?Genellikle, hakem bir olayın gözden geçirilmesi gerektiğini VAR'a bildirecektir. Ancak VAR, hakeme incelemesi gerektiğini de önerebilir. VAR'ın tavsiyesi sadece bir öneri olduğundan, hakem bu tavsiyeyi dikkate alabilir veya göz ardı edebilir.VAR'ın tavsiyesine rağmen, hakem bir kararı tekrar incelemek zorunda değildir. "Açık bir hata" olmadığı sürece, orijinal karar değiştirilemez. Bu durumda, hakem, VAR'ın tavsiyesine dayanarak kararı hemen iptal edebilir, orijinal karara bağlı kalabilir veya olayı saha kenarındaki bir monitörde inceleyebilir. OLAYLAR NASIL İNCELENİR?Olaylar, iki farklı yöntemle incelenir.İlk olarak, VAR, baş hakeme açık bir hata olmadığını ve hakemin görüntüleri incelemesini gerektirmediğini bildirebilir. Bu genellikle, oyuncunun ofsayt durumunda atılan bir gol gibi açık hataların olduğu durumları içerir.İkinci olarak, VAR, hakeme görüntüleri saha kenarındaki bir monitörde incelemesini tavsiye ettiğinde bu duruma "saha incelemesi" denir. Her iki durumda da, hakem, oyunculara nihai kararı vermeden önce bir TV sinyali yaparak bilgi verecektir. Genellikle, her üç maçtan birinde saha incelemesi yapılması beklenir.BİR KARAR GÖZDEN GEÇİRİLİRKEN NE OLUR?Olayın incelenmesi gerektiğinde, VAR ekibi görüntüleri detaylı bir şekilde inceleyip bulgularını hakeme bir kulaklık aracılığıyla iletilir. Bu durumda hakem, bir kararın gözden geçirildiğini göstermek için kulağını işaret ederek veya resmi VAR inceleme sinyali vererek oyunculara bilgi verecektir. Hakem daha sonra, saha kenarındaki bir monitörde olayı inceleyebilir veya VAR'ın bilgisini kabul edip gerekli işlemi uygulayabilir. BİR KARARIN GÖZDEN GEÇİRİLİP İNCELENMEDİĞİNİ ÖĞRENECEK MİYİZ?Hakem, VAR ile iletişim halindeyse, bu durumu göstermek için kulağını işaret etmelidir. Ancak, bu tür bir işaret her zaman televizyonda net bir şekilde görülmeyebilir. Bu duruma bir örnek, Harry Kane'in penaltı itirazlarının incelendiği 2018 İngiltere-Tunus maçıdır.Hakem, inceleme sonucunda harekete geçmeme kararı verdiği için, bu inceleme izleyicilere iletilmemiştir. VAR'a göre, İngiltere'nin ceza itirazları geçersiz kılan birikimde bir faul yapmıştı. Ancak, bu karar televizyonda açıkça belirtilmemiş ve izleyicilere iletilmemiştir.BİR VAR TESPİT ETTİKLERİ BİR OLAYI NE KADAR SÜRE İŞARETLEMELİDİR?Bir olayın ardından VAR, oyunun bir sonraki yeniden başlamasına kadar müdahale edebilir. Örneğin, VAR tarafından tespit edilen bir olay sonucunda top oyun dışına çıkarsa, VAR ekibi ve hakem, sorunu çözmek için iletişim kurmalı ve oyunu durdurmalıdır. Eğer bu iletişim gerçekleşmez ve oyun yeniden başlatılırsa, karar bozulamaz. Bu nedenle, VAR'ın müdahale sürecinin, oyunun devam ettiği anlar ve bir sonraki yeniden başlama arasında gerçekleşen zaman dilimine odaklandığı önemlidir.ÖZETLEVAR, hakemin olayları gözden geçirmesine ve ilk kararı bozmasına izin veren önemli bir teknoloji parçası haline gelmiştir. Bu video yardımcı hakem sistemi, şu anda Premier Lig, Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi gibi önemli futbol organizasyonlarında, aynı zamanda Avrupa genelinde birçok liginde başarıyla uygulanmaktadır.