Bitkisel bazlı beslenmenin insan yaşamına ve çevre üzerine etkileri nelerdir?

Yapılan araştırmalar, bitki ağırlıklı beslenmenin lif, antioksidanlar ve faydalı bitkisel içeriklerin daha fazla alınmasını sağladığını göstermektedir. Bu beslenme tarzı, potasyum, magnezyum, folat ile A, C ve E vitaminleri gibi önemli besin maddelerinin alımını artırırken, demir, B12, selenyum ve kalsiyum gibi bazı mineral ve vitaminlerin miktarının azaldığına dikkat çekmek önemlidir. Dolayısıyla, sadece bitki bazlı beslenme değil, dengeli ve bilinçli bir beslenme tarzı benimsenmelidir. Örneğin, yapılan çalışmalar, yüksek lifli ve düşük yağlı bitki bazlı beslenmenin, geleneksel düşük yağlı diyetlere kıyasla daha fazla kilo kaybına yardımcı olabileceğini ortaya koymaktadır. Vegan beslenenlerin genellikle daha düşük kan şekeri düzeylerine ve daha iyi insülin duyarlılığına sahip oldukları gözlemlenmiştir ve bu durum tip 2 diyabet riskinin azalmasına yardımcı olabilir.Daha fazla baklagil, meyve ve sebze tüketiminin kanser riskini azaltabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, günlük et tüketiminden ve işlenmiş gıdaların tüketiminden kaçınmanın kanser ve kalp hastalığı riskini azaltabileceği belirtilmektedir.Vegan ve vejetaryen beslenenlerin yüksek tansiyon riskinin azaldığı gözlemlenmiştir ve bitki bazlı beslenmenin inflamasyon kaynaklı artrit ağrısını hafifletebileceği düşünülmektedir. Ancak, bu sonuçlar kişisel sağlık durumu ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir, bu nedenle herkesin doktorlarına ve diyetisyenlere danışarak en uygun beslenme tarzını belirlemesi önemlidir.The Guardian gazetesinde Temmuz 2023'te yayımlanan güncel bir çalışmanın verilerine göre, bitkisel bazlı diyetlerin çevreye etkisinin %75 daha az küresel ısınma emisyonu anlamına geldiği duyuruldu. Bu rapora göre, et açısından zengin beslenmeye kıyasla, vegan beslenmenin daha az su kirliliği ve arazi kullanımına neden olduğu belirtilerek, sürdürülebilirlik açısından önemli bir değişiklik getirdiği vurgulandı. İnsanların et ve süt ürünleri yerine daha çok meyve ve sebze tüketmelerinin, geleceğin dünyası için kritik olduğu ifade edildi.Ayrıca, 2019 yılında The Lancet'te yayınlanan bir rapora göre, bitkisel gıdaların tercih edilmesinin gelecekte önemli faydalar sağladığı belirtildi. Bu rapora göre, sera gazı emisyonlarında önemli ölçüde azalma sağlayan bitki bazlı diyetlerin, gezegenimizin sağlığını iyileştirmek için önemli bir çözüm olabileceği vurgulandı. Özellikle bitkisel beslenmenin artmasıyla, 2050 yılına kadar gıda üretiminden kaynaklanan ölüm oranlarının %10 ila %70 arasında azalması bekleniyor. Birleşmiş Milletler'in ilgili raporu, bu değişimin büyük ölçüde metan emisyonlarından kaynaklanabileceğine işaret etti.Bu değişimi hızlandırmak için, bazı ülkeler önemli adımlar atmaktadır. Örneğin, Yeni Zelanda, inek emisyonları için yeni bir vergi teklifi sunarak bu konuda önemli bir adım atmıştır. Danimarka iklim konseyi de inek emisyonlarına yönelik başka vergi çalışmalarını sürdürmektedir.