Margarin nedir, margarinin tarihi ve zararları nelerdir?

Yediğimiz şeyler, kim olduğumuzu şekillendirir. Sağlığımız, enerjimiz, görünümümüz ve hastalıklarımız doğrudan tükettiğimiz besinlerle ilişkilidir. Gıdalarda iki tür yağ bulunur: iyi ve kötü yağlar. Bu yağların vücudumuzu nasıl etkilediğini anlamak ve bilinçli seçimler yapmak, kendimize yapacağımız büyük bir iyiliktir.Margarini, mutfaklarımızın vazgeçilmez bir parçası olarak kullanırız; hem tatlılarda hem de tuzlularda yer alır. Hem lezzet katar hem de tereyağına göre çok daha uygun fiyatlıdır. Üstelik bitkisel yağlar içerdiği için tereyağındaki doymuş yağlardan daha uzaktır. Peki, margarin nedir, sağlığa zararlı mıdır ve tereyağı ile arasındaki farklar nelerdir?Margarin, sarı renkli ve tereyağı yerine kullanılan, hidrojenasyona uğramış bitkisel ve hayvansal yağlardan doğal veya kimyasal yollarla elde edilen bir yağ çeşididir. Tuz, vitamin ve renklendirici de içerir. Aynı zamanda, vücutta iyi yağlar olarak bilinen doymamış yağları barındırır.Yağlar, vücudumuzun enerji deposu olarak görev yapar ve vücudumuzun %18'ini oluşturur. Tükettiğimiz birçok besinle bu enerji depolarını doldururuz. Diğer besinlerin aksine, yağ midemizi daha geç terk eder ve bu da tokluk hissimizin daha uzun sürmesine neden olur. Margarinde bulunan bitkisel yağlar, çoklu doymamış ve tekli doymamış yağlar olarak iki gruba ayrılır. Peki, bu çoklu ve tekli doymamış yağlar nedir?Çoklu doymamış yağ: Genellikle susam, ayçiçeği, soya fasulyesi, mısır, ceviz gibi besinlerde ve deniz ürünlerinde bulunur. Tekli doymamış yağ: Genellikle avokado, fındık, badem, kabak çekirdeği, kanola, zeytin ve yer fıstığı gibi besinlerde bulunur. Tekli doymamış yağ içeren besinler, sağlığı kötü yönde etkileyen LDL kolesterolünü düşürmeye yardımcı olur.Doymamış yağların vücudumuza faydaları neler?

• Vücudumuzdaki kolesterol seviyesini dengeler.
• Vücudumuzda bulunan iltihabı hafifletir.
• Dengeli tüketildiğinde kalp ritmimizi düzenler ve kalp hastalıklarına yakalanma riskini azaltır.

Ancak margarin sadece bitkisel yağlar içermez; aynı zamanda emülgatörlerle karıştırılmış çeşitli hayvansal yağlar ve trans yağlar da üretiminde kullanılır.Hayvansal yağ nedir?'Doymuş yağ' veya 'katı yağ' olarak bilinen lipid yağlar, genellikle hayvansal kaynaklardan elde edilir. Süt, peynir ve et gibi gıdalarda bulunurlar. Ancak kümes hayvanları ve balıklar, kırmızı ete kıyasla daha az miktarda doymuş yağ içerirler. Doymuş yağların vücuttaki kolesterol seviyelerini artırması, kalp-damar hastalıkları ve obezitenin önde gelen nedenlerinden biri olarak bilinmektedir. Margarinin tarihi:Fransa'da III. Napolyon'un işçi sınıfı ve Fransa-Prusya Savaşı'ndaki ordular için üretmeye karar verdiği bir yağ türü olan margarin, Hippolyte Méges-Mouriès tarafından tereyağına ucuz bir alternatif olarak üretildi ve ilk olarak 1869'da patentlendi. Bu ilk margarin, süt ile çalkalanmış dana iç yağından yapılmıştı. Hollandaca tereyağı tüccarı Jurgens & Co.'daki girişimciler, margarin patentini satın alarak üretimini yaygınlaştırdı.1902 yılında Alman kimyager Wilhelm Normann, hidrojenasyon adı verilen yeni bir süreç geliştirerek yağları sertleştirmek için patent aldı. Bu süreç, önceki margarin üretiminde sığır iç yağı kullanımını aşarak bitkisel yağlar için yeni pazar fırsatları yarattı ve margarin üretimini büyük ölçüde genişletti.Margarin, Amerika Birleşik Devletleri'nin I. Dünya Savaşı sırasında yaşadığı yağ kıtlığı ve yüksek maliyetli yaşam koşulları nedeniyle popülerlik kazandı. Daha ekonomik bir seçenek olarak hızla kabul gördü ve tereyağının yerini almaya başladı. 1969'dan itibaren Avrupa'nın bazı bölgelerinde ve ABD'de, margarin üretimi tereyağı üretimine ciddi bir rakip oldu. Margarin sağlığa zararlı mı?Margarin, yıllardır süregelen tartışmalara konu olan potansiyel sağlık etkileriyle ilgili endişelere neden olmuştur. Raf ömrünü uzatmak için kullanılan katkı maddeleri, içeriğinde bulunan trans yağlar ve renklendiriciler nedeniyle sağlıklı gıda kategorisinde yer almamaktadır. Bun unsurlar, bazı insanlar için margarini tercih etmemelerine sebep olmuştur.Ancak margarinde bulunan bitkisel yağlar, tereyağına kıyasla daha az doymuş yağ içermesiyle bazı avantajlar sunmaktadır. Bu durum, margarinin bazı insanlar için tercih edilmesini sağlayan bir faktördür.En iyisi şimdi margarinin hem zararlarına hem de yararlarına bir göz atalım. Margarinin sağlığa zararları:İçerdiği trans yağlar sağlığımızı olumsuz yönde etkileyebilir. Sentetik vitaminlerin aslında çok faydalı olmadığı tartışılmaktadır. Sarı rengin kaynağı olarak kullanılan renklendiriciler margarinin içeriğinde bulunabilir. Margarinin içerdiği bazı bileşenlerin anne sütünün kalitesini azaltabileceği konusunda endişeler bulunmaktadır. Ayrıca, margarinin tüketimi insülin direncini etkileyebilir.İçerdiği trans yağlar sağlığımızı kötü yönde etkiliyor:Margarin, maliyet açısından tereyağına göre daha ekonomik olabilir ancak trans yağ oranları yüksek olan besinler arasında yer alır. Trans yağların büyük çoğunluğu (%82-90) endüstriyel hidrojenasyon işlemleriyle oluşturulurken, küçük bir kısmı (%2-8) hayvansal ürünlerden elde edilir. Harvard Toplum Sağlığı Okulu'nda yapılan bir araştırma, trans yağ içeren yiyeceklerin kalp krizi riskini artırdığını göstermiştir.Margarin, her yemek kaşığı başına ortalama olarak 3 gram daha fazla trans yağ içermesiyle bilinmektedir.Sentetik vitaminler aslında çok da faydalı değiller:Margarinin içerdiği sentetik vitaminler, genellikle vaat edildiği gibi bağışıklık sistemini güçlendirmez veya vücuttaki eksiklikleri tamamlamaz. Aksine, bazı durumlarda bağışıklık tepkilerini azaltabilirler.Ağız sulandırıcı sarı renkleri gerçek değil:İştahımızı artıran ve tereyağı hissini yansıtan o sarı rengin kaynağı tamamen renklendiricilerdir.Emziren anneler, margarin sütünüzün kalitesini azaltıyor:Yapılan araştırmalar, trans yağ tüketen bir annenin sütündeki trans yağ seviyesinin arttığını ve bunun sonucunda sütün kalitesinin düştüğünü göstermektedir.İnsülin direncini etkiliyor.Margarin tüketimi, insülin direncine yol açabilir ve vücutta meydana gelen şeker düşüklüğü düzensiz ve aşırı yeme alışkanlıklarına neden olabilir; bu durum da obezite riskini artırabilir. Margarinin sağlığa yararları:Margarinin çoklu doymamış yağ oranı oldukça yüksektir. Ayrıca bitki sterolleri ve stanoller de içermektedir.Çoklu doymamış yağ oranı yüksektir:Markalar arasında farklılık gösterse de çoğu margarin türü yüksek oranda çoklu doymamış yağ içermektedir. Bu miktar, margarini üretmek için kullanılan bitkisel yağların türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin, soya fasulyesi yağı bazlı margarinler yaklaşık %20 oranında çoklu doymamış yağ içerir ve bu tür yağlar genellikle sağlıklı olarak kabul edilir. Doymuş yağa kıyasla, çoklu doymamış yağların kalp sağlığı için faydalı olduğu düşünülmektedir.Bitki sterolleri ve stanoller içerir:Bazı margarinler fitosterol veya stanollerle zenginleştirilmiştir. Bu fitosteroller, "kötü" LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye ve "iyi" HDL kolesterolünü artırmaya yardımcı olabilir. Ancak yapılan çoğu çalışma, toplam fitosterol alımı ile kalp hastalığı riski arasında doğrudan bir ilişki bulunmadığını göstermektedir.Tereyağı ile margarin arasındaki farklar nelerdir?:

• Tereyağı genellikle ağır kremalardan elde edilir ve yüksek seviyelerde doymuş yağ içerebilir, bu da çeşitli sağlık risklerine yol açabilir. Öte yandan, margarin bitkisel yağlardan üretilir ve vücuda girdiğinde genellikle "iyi" yağlar olarak kabul edilen doymamış yağları içerir.
• Diyet kısıtlaması olan veya vegan beslenen kişiler için margarinin vegan alternatifleri mevcuttur, çünkü tereyağı tamamen hayvansal yağlardan yapılmıştır.
• Tereyağı, fırınlanmış ürünlere zengin bir renk ve yumuşak bir doku kazandırabilir. Ancak margarin, ekstra süt veya yağ içermiyorsa aynı lezzeti sağlamayabilir. Bunun nedeni, margarinin genellikle daha düşük yağ içeriğine ve daha fazla su içermesine bağlıdır.

Gıdalarda iyi ve kötü yağlar bulunabilir; tereyağı ve margarin konusundaki tartışmalarda asıl önemli olan yağın türüdür. Bu yağların vücut üzerindeki etkilerini anlamak, tereyağı ile margarin arasında bilinçli bir seçim yapmada yardımcı olabilir.Tereyağı veya margarinle yapılan kek, kurabiye gibi tatlılar veya yemekler hoş ve iştah açıcı olabilir, ancak tekrar düşünmekte fayda var gibi görünüyor.