Canlıların organları zaman içerisinde neden evrimleşirler?

En ilk canlılar, koaservatlar adı verilen çok ilkel bakterimsi organizmalardı. Bu canlıların evriminden önce bakteriler, ardından bakteriler arasındaki dallanmalar sonucu arkeler ve ökaryotlar evrimleşti. İlk canlıların evrimleşmesinin yaklaşık 4 ila 3.8 milyar yıl önce gerçekleştiği düşünülmektedir.Organların evrimleşmesi ise yaklaşık 500 milyon yıl öncesine dayanır. Yaklaşık 900 milyon yıl önce çok hücreli canlılar, tek hücrelilerden evrimleşmeye başlamış, evrim süreçleri 600 milyon yıl önce hız kazanmış ve 500 milyon yıl önce en yüksek hızına ulaşıp büyük bir çeşitlilik göstermiştir.Dolayısıyla, organların evrimleşmesi için yaklaşık 3.5 milyar yıl süren bir süreç söz konusudur. Bu süre boyunca organlar hemen evrimleşmemiştir, ancak temel ilkeler bu dönemde atılmıştır.Çok hücreli organizmalarda, bazı hücreler belirli görevlerde özelleşmeye başlamış ve sadece bu görevleri yerine getirmeye başlamıştır. Bunun ana nedeni enerji tasarrufudur. İş bölümünün enerji tasarrufu açısından, özellikle moleküler düzeyde, oldukça avantajlı ve verimli olduğu görülmektedir. Bu nedenle, organların kökenleri, tek hücreli organizmalarda belirli görevlerde özelleşen hücrelerle başlamıştır.Zamanla, bu özelleşmiş hücreler çok hücreli organizmaların karmaşıklığının artması ve hacimlerinin büyümesiyle sayıca artmıştır. Örneğin, ilk başta 10 hücre bir araya gelip bir çok hücreli organizma oluştururken, evrimsel süreç içinde 100.000 hücre bir araya geldiğinde, bu hücrelerin örneğin 10.000 tanesi solunum işlevinde özelleşebilir. Bu, organların ilk oluşumunu temsil edebilir.Bugüne baktığımızda, kendimizin ve diğer birçok çok hücreli canlıların, trilyonlarca hücrenin birleşimi sonucu oluştuğunu görüyoruz. Bu trilyonlarca hücre, belirli grupların belirli işlevlerde özelleşmesini sağlar. İşte bu, iş bölümünün evrimsel süreçteki belirleyici ve özelleştirici rolünden kaynaklanmaktadır.Organlarımızı oluşturan hücreler, diğer işlevleri de yerine getirebilir. Örneğin, tek bir karaciğer hücresi solunum yaparak hayatta kalır. Ancak bu hücre, özellikle solunum işlevinde özelleşmemiştir; yalnızca kendi yaşamını sürdürebilmek için solunum yapar. Öte yandan, belirli karaciğer hücreleri, organ içinde belirli işlevler için özelleşmiştir ve salgıladıkları kimyasallar (örneğin insülin), organizmanın genel işleyişinde kritik rol oynar. Bu nedenle, organlaşma ve özelleşme, belirli işlevlerin daha etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar ve bu işlevlerin tüm organizmaya fayda sağlamasını mümkün kılar.