Tarhana nedir ve tarhana çorbasının faydaları nelerdir?

Tarhana, sadece bir çorba malzemesi değil, dünya gastronomisinin henüz keşfedilmemiş ritüellerinden biridir. Binlerce yıllık geçmişi olan bu özel karışım, sos ve harç olarak kullanılmaktadır. Tarhana yapımında temel malzeme genellikle tahıl olup, "un" veya "buğday kırması" (göce), "irmik" veya bunların karışımı kullanılır. Bu tahıl karışımı, yoğurt, süt, şıra, maya, biber, tuz, kuru soğan, domates, meyve, sebze, baklagil, baharat ve çeşitli otların, dereotu, fesleğen, nane, sakız-karanfil, tarhana otu gibi, karıştırılarak yoğrulur ve mayalandırılır. Daha sonra kurutulup öğütülerek eleme işleminden geçirilerek toz haline getirilir. Elde edilen toz tarhana, sıkılarak şekil verilebilecek bir formda kullanılabilir. Bazen ise kurutulmadan yaş olarak da tüketilebilir. Tarhana'nın bileşimi ve yapım tekniği, yöresel farkliliklara bağlı olarak çeşitlenir. Tarhana, çoğunlukla çorba olarak bilinse de yöresel gelenek, görenek ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak farklı çeşitlerde kullanılır ve hatta bazı yörelerde kurutularak çerez olarak tüketilebilir.i.lezzet.com.tr/images-800x600/7544a39b-e9c0-4d4c-8896-4aa3ca70e141-c22c155f-2f9c-43c7-9740-d19eb20ddb7bTarhana Çorbasının İçinde Neler Var?Genellikle yaz aylarının sonlarına doğru özenle hazırlanan ve kış ayları için kurutulan tarhana çorbası, içerisinde kırmızı biber, yoğurt, maydanoz, nohut ve soğan gibi özenle seçilmiş malzemeleri barındırır. Bu malzemelerle oluşturulan hamura doğranmış yeşillikler eklenir ve mayalanması için 4 gün kadar bir süre bekletilir. Mayalanma sürecinin ardından kurumaya başlayan hamur, özenle mutfak robotundan geçirilerek ince bir toz haline getirilir. Tarhana, güneşte en az 2 gün, en fazla 5 gün boyunca bekletilerek geleneksel yöntemlerle kurutulur ve kış aylarında tüketilmek üzere saklanır.i.lezzet.com.tr/images-800x600/af9b4efd-df62-4716-a954-8c2a04c00f62-4cfe6269-1ec1-431e-86e1-78f9d5b0d351Tarhana Çorbasının Faydaları Nelerdir?Tarhana çorbası, vücuttaki tuzun atılmasına yardımcı olarak, özellikle diyabet hastalarına önerilen bir besin olarak bilinir. Tarhana, içerdiği yoğurt ve çeşitli bitkiler sayesinde sindirimi kolaylaştırıcı özelliklere sahiptir. Ayrıca, bağışıklığı güçlendirerek soğuk algınlığı, nezle gibi gribal enfeksiyonlara yakalanma riskini düşürür. Tarhana, kemik gelişimini destekler ve güçlendirirken, aynı zamanda kötü kolesterolü azaltarak yüksek tansiyonu düşürebilir. Ciltteki kırışıklıkları geciktirir ve saç dökülmesini azaltmaya yardımcı olur. İçerdiği karbonhidrat sayesinde halsizliğe ve yorgunluğa iyi gelir. Süt ile yapıldığında, bebekler için ideal bir besin niteliği taşır. Ayrıca, zihinsel gelişimi destekleyici etkileriyle bilinir.Tarhanada Ne Vitaminler Var?Tarhana, içerisinde A, B ve C vitaminleri bulundurarak besleyici bir profil sunmaktadır. Özellikle B vitamini bakımından zengin olması, enerji metabolizmasını destekler ve sinir sistemi sağlığını olumlu yönde etkiler. Aynı zamanda tarhana, kalsiyum, çinko, demir, iyot, kükürt ve bol miktarda fosfor gibi mineralleri içerir. Bu mineral ve vitaminler, kemik sağlığını desteklemeden, bağışıklık sistemini güçlendirmeye kadar birçok sağlık yararı sağlayabilir.Tarhana Zayıflatır Mı?İçerisinde zengin bir mineral profiline sahip olan tarhana çorbasının orta boy kasesi yaklaşık 115 kalori, büyük boy kasesi ise 180 kalori civarındadır. Bu besleyici özellikleriyle, tarhana çorbasını diyet listelerine ekleyerek kilo vermeyi desteklemek mümkündür. Uzun süre tokluk hissi sağlaması sayesinde, aşırı yeme eğilimini önleyebilir ve sağlıklı bir diyetin parçası haline getirebilirsiniz.Ege bölgesinde doğup büyüyen birisi olarak, tarhana tutkusunu taşıyan birisi olduğunu belirten yazar, tarhananın Anadolu'da kış hazırlıklarının önemli bir unsuru olduğunu vurgular. Büyükannesi tarafından yapılan tarhananın, ısırgan otlu cevizli eriştelerden, bükme, gözleme ve su böreği gibi çeşitli tariflerde kullanılmasının tatları hala damaklarında iz bıraktığını ifade eder. Ayrıca, tarhana ve irmiği kullanarak balık pişirdiği bir televizyon programında izleyicilerin şaşkın bakışlarını ve olumlu yorumlarını hatırlar. Bu mirası farklı tariflerde kullanmanın, her yaştan insan için doğal ve sağlıklı beslenme konusunda önemli olduğunu vurgular.İçinde 18 doktor var!"Atalarımızın 'Damda gezeceksen çay, dağda gezeceksen tarhana iç!' sözü yabana atılmayacak kadar değerlidir. 104 yaşında vefat eden adaş büyük dedemin yaşamında en belirgin gözlemlediğim özellik, kahvaltıda tarhana çorbası ve öğünlerinde yoğurdu hiç eksik etmemesiydi. Uşak’ta protein, mineral ve vitamin kaynağı tarhananın 'İçinde 18 doktor var' denir. Glisemik indeksi 20 olan, 100 gramında 14-17 gram protein içeren tarhana, sadece çorba olarak değil, farklı tariflerde kullanılarak sağlıklı yemekler geliştirmek için de birçok fırsat sunar. Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan kültürümüzün bu değerli mirası, bizim özümüzdür. Herkes kendi damak zevkine uygun bir şeyler bulabilir. Aynı zamanda birleştirici bir özelliğe sahiptir ve bereketlidir. Zor günlerin ilacı olarak da kabul edilir ve sağlık için oldukça faydalıdır."Tarhana Çeşitleri Nelerdir?Farklı bölgelerde ve yörelerde farklı malzemeler ve yöntemlerle üretilen tarhana çeşitleri bulunmaktadır. Her birinin kendine özgü bir yapısı ve lezzeti vardır.

•  Un Tarhanası: Buğday unu ve yoğurt ile çeşitli aromatik ot ve sebzelerle yapılır. Bazı bölgelerde içine ekşi maya, nohut veya mercimek eklenir. Uşak, Antalya, Denizli, Kastamonu, Ankara, Manisa, Tekirdağ, Zonguldak ve Çanakkale'de yaygındır.
•  Uşak Tarhanası: Coğrafi patent almış bir çeşittir ve yoğurt, ekşi maya, nohut, biber ve domatesle yapılır.
•  Göçmen Tarhanası: Marmara Bölgesi'nde yaygındır ve yoğurt, lor peyniri, ekmek mayası kullanılır.
•  Tatlı Tarhana (Tokat ve Malatya): Süzme yoğurt, üzüm şırası ve ince buğday kırması kullanılır. Mayalanma uygulanmaz.
•  Sakız Tarhana (İzmir): Seferihisar, Çeşme ve Urla'da yaygındır. Sakız ve karanfil içerir. Hamur hazırlanırken içine yumurta, süt ve un eklenir.
•  Koca Tarhana (Antalya): Manavgat'ta yaygındır ve taze fesleğen ile tereyağı özgün bir tat katar.
•  Trakya Tarhanası: Edirne'de yoğurt, biber, soğan, ekşi hamur salça, dereotu, nane gibi malzemelerle yapılır.
•  Yaş Tarhana: Kastamonu, Çankırı ve Eskişehir'de yaygındır. Kurutulmadan tüketilir ve içinde dereotu tohumu, un, yoğurt, yeşil biber, soğan, bazı bölgelerde ayva ve salatalık bulunur.
•  Sivas Tarhanası: Soğan, maydanoz, yoğurt, nar ekşisi, pul biber, dereotu, kimyon, nohut, yağ, maya gibi malzemeler içerir.
•  Kıymalı Tarhana (Trakya): Süt, yoğurt, kıyma, peynir, un, bir yıl önceki tarhana ve yaş ekmek mayası ile yapılır.
•  Göce (Buğday Kırması) Tarhanası: Ankara, Amasya, Bolu, Çorum, Kahramanmaraş, Nevşehir, Isparta, Antep, Aydın, Afyon, Muğla'da yaygındır ve 'Yarma', 'Dene', 'Tokat', 'Malatya' tarhanası olarak da bilinir.
•  Maraş Cips Tarhanası: Coğrafi patent almış ikinci tarhana çeşididir ve Frig buğdayı, yoğurt, kekik, çörek otu gibi baharatlarla hazırlanır.
•  Çerez Tarhanası (Denizli): Keçi yoğurdu ile Karakılçık buğdayı kullanılır ve hafif yumuşakken çerez gibi tüketilebilir.
•  Beyşehir Tarhanası: Süzme yoğurt, tereyağı, süt ve buğday yarması içerir.
•  Top Tarhana (Isparta): Dereotu, yoğurt, nane, maydanoz, dövülmüş buğday, nohut içerir.
•  Kızılcık (Kiren veya Ekşi) Tarhana (Bolu, Kütahya, Zonguldak): Kızılcık, yoğurt ve un veya göce ile yapılır.