IPS, VA, TN panel nedir, farkları nelerdir?

IPS panel nedir?In-Plane Switching (Düzlem İçi Geçiş) ya da kısaca IPS, monitör panelleri arasında en popüler olanı. VA ve TN panele kıyasla farklı bir kristal yönelimi kullanıyor. TN ve VA kristalleri, bükerken IPS kristalleri cam alt tabakaya paralel ve fotoğraf makinesinin deklanşörüne benzer şekilde ışığın geçmesini sağlamak için alt tabakanın düzlemi içinde dönüyor. IPS paneller günümüz monitörlerinde açık ara en yaygın olanı.IPS, açık ara en iyi görüntüyü ve en geniş renk gamı ve görüş açısını sunan panel. IPS üzerinde yapılan kapsamlı araştırmalardan sonra zaman içinde farklı IPS panel çeşitleri üretildi. PLS (Plane-To-Line Switching) , AHVA (Advanced Hyper Viewing Angles) ve eIPS, IPS panel çeşitlerinden birkaçı. Daha doğrusu markaların adlandırması. Örneğin; PLS, Samsung’un kullandığı IPS çeşidi. Bu IPS çeşitleri arasında birkaç farklılık var ancak temel çalışma prensibi aynı. Üreticiler, daha iyi ve geliştirilmiş teknoloji nedeniyle kendi IPS panellerinin daha iyi olduğunu iddia ediyor.Bir IPS panelinin yenileme hızı 60 - 240Hz arasında. Bu monitörler, fotoğraf ve video düzenleme, render alma işi gibi son derece hassas işler için en uygun olanı. Bunun nedeni; bu monitörlerin mevcut tüm paneller arasında en iyi renklere ve görüş açılarına sahip olması. Bu monitörlerdeki kontrast oranı oldukça iyi ancak en iyisi değil.IPS paneller, diğer panel teknolojilerine kıyasla çok fazla şey sunuyor. IPS LCD ekran tercih etmenin en büyük avantajlarından biri; mükemmel renk kalitesi sunması. Diğer paneller sRGB ile sınırlıyken, IPS paneller en geniş çeşitliliği sunuyor. Giriş seviye IPS monitör bile %95’e varan sRGB renk kapsamı sunarken, çoğu IPS monitör, tam sRGB renk kapsamı sunuyor. IPS paneller, 8-bit native ekran sunar, giriş seviye modellerde 6-bite kadar düşebilir. Profesyonel düzeydeki monitörler, gerçek 10-bit deneyimi sunar. IPS paneller, TN ve VA panellere kıyasla açık ara en iyi görüş açısına sahiptir.VA panel nedir?Vertical Alignment (Dikey Hizalama) veya kısaca VA, ışığın geçmesini sağlamak için eğik dikey olarak hizalanmış kristalleri kullanır. IPS kristalleri, cam alt tabakaya paralelken, VA kristalleri alt tabakaya diktir. VA paneller, monitörlerde IPS panelleri kadar yaygın olmasa da TV’lerde en yaygın seçeneklerden biridir.Bu paneller IPS ve TN deneyimini birlikte sunuyor. IPS panelle karşılaştırıldığında VA, IPS’den çok daha üstün kontrast oranına sahip. VA monitörlerin kontrast oranı statik 5000:1 oranına ulaşarak diğer iki panelden daha iyi siyahlar sunar. VA paneller, ayrıca IPS’den daha yüksek yenileme hızına ulaşabiliyor. Ayrıca daha iyi renk üretimi, genel olarak daha yüksek maksimum parlaklık ve mükemmel görüş açıları sunuyor.VA panellerle ilgili sorunlardan biri; 10 ms gibi yüksek gecikme süresi sunmaları. Bazı üst seviye VA monitörlerde gecikme süresi 4 ms’ye kadar düşebiliyor ancak tahmin edeceğiniz üzere bu sefer fiyat artıyor. VA monitörleri, genelde 8 - 10 ms arası gecikme süresi sunuyor. Online oyunlar dışındaki oyunları oynamak, aynı zamanda iş yapmak için bir monitör arayışındaysanız, değerlendirebilirsiniz.VA, diğer panellere kıyasla en parlak ve en yüksek kontrast oranını sunan panel. Bu paneller, TN’den daha iyi görüş açısı sunuyor. Görüş açısı, IPS paneller kadar etkileyici olmasa da iyi. Renk gamı söz konusu olduğunda, VA paneller, açık ara en iyisi. IPS ile kıyaslandığında bu paneller çok daha uygun fiyatlı. VA monitörler, her yönüyle en iyi performansı sunuyor. VA ekranlar, genellikle her tür iş için, hatta oyun için en iyi seçenek olarak gösterilebilir.VA panellerin yenileme hızı -eğer nadir bulunan çok pahalı bir monitör seçmediyseniz- çok yüksek değil. Diğer bir dezavantaj; yavaş tepki süreleri. Bu paneller, TN IPS VA panel karşılaştırmasında en yavaş paneller. Zor bulunan ve yüksek fiyatlı modeller dışında VA monitörleri, 5 - 10 ms arasında yanıt gecikmesine sahip.TN panel nedir?Twisted Nematic (Bükülmüş Nematik) veya kısaca TN, mevcut tüm paneller arasında en eskisi. Piyasadaki ilk LCD ekran teknolojisi de diyebiliriz. TN paneller, iki polarize filtre arasına sıkıştırılmış sıvı kristallerden oluşuyor. Elektrik akımı uygulandığında kristaller bükülüyor ve ışığın geçmesine izin veriyor.VA ve IPS, TN panele kıyasla çok daha iyi ve üstün teknolojiler ancak hem fiyat avantajı sunması hem de 1 milisaniyeye kadar gecikmeli mükemmel yanıt süresiyle hala en çok tercih edilen monitörler arasında. İnsanların TN monitörleri satın almasının nedeni; uygun fiyatlı olması dışında en hızlı panel türü olması. TN paneller, birkaç yıl içinde büyük ilerleme kaydetti ve diğer monitör panelleri arasındaki fark her yeni nesilde daha da kapanıyor.Ancak renk üretimi, renk gamı ve görüş açısı söz konusu olduğunda TN paneller, IPS veya VA panel kadar etkileyici performans sergilemiyor. Ortadan farklı görüş açılarıyla bakarsanız, monitörün ekranın alt kısmına göre daha yüksek doygunluk ve gamaya sahip olduğunu fark edersiniz. TN paneller, üç panel arasında en kötü kontrast oranına sahip olanı. TN ve IPS panel arasındaki fark o kadar da büyük değil.Renk kalitesi açısından, ister renk derinliği ister renk gamı olsun, TN paneller çok zayıf. Çoğu TN panel, 6 bit ancak bazı pahalı üst düzey monitörler native 8 bit.TN paneller, kontrast oranı, renk derinliği, renk gamı ve görüş açıları gibi her kategoride zayıf olsa da üstün bir yanları var; yüksek yenileme hızlarına ulaşma. TN panel, diğer ekran teknolojilerinin başarmakta zorlandığı 240 Hz’a kadar yenileme hızına ulaşabiliyor. Tabii ki 240Hz destekleyen TN panel olmayan monitörler var ancak fiyatları yüksek seviyede.TN panelin diğer avantajı; tepki süresi. Bu paneller, piyasadaki en hızlı paneller ve gecikme süresi 1ms’ye kadar düşebiliyor. Diğer panellerde tepki süresi istisna dışında 4ms’ye ulaşabiliyor. TN monitörlerin çoğu 3ms tepki süresi sunuyor. Bu nedenle oyuncuların çoğu IPS ve VA yerine bu ekran panellerini tercih ediyor.TN panel alınır mı?TN monitörler, nispeten ucuz olmalarına rağmen genelde oldukça iyi performans gösteriyorlar. Masaüstü kullanımı için iyi bir seçenek ve çoğu TV’de daha iyi performans ve renk sunuyor. Yalnız görüş açısı için aynı şeyi söylemeyeceğiz. Ekranın tam karşısından bakarsanız iyi ancak pozisyonunuzu bozduğunuzda renklerde kayma oluyor. 144 Hz - 360 Hz aralığını zorlayan oyun odaklı monitörlerde bu yüksek yenileme hızlarını elde etmek için öncelikli olarak TN panelleri tercih ediliyor. Diğer panel türleri de yüksek yenileme hızı sağlayabiliyor ancak TN’nin düşük tepki süresi ve maliyeti nedeniyle özel bir avantajı var.Düşük maliyetli üretimArtıları                                                           Eksileri•Ortalanmış görüş açısında iyi performans    •Düşük seviyede zayıf renk üretimi•Yüksek yenileme hızları                                •Görüş açısı ortalanmadıysa son derece kötü                                                                                   renkler•Düşük yanıt süresi                                        •Kötü kontrastVA panel alınır mı?VA paneller, masaüstü monitörler ve hatta TV’ler için ortak bir standart. VA paneller, yüksek kontrastlı içerikleri görüntülemede oldukça başarılı. VA paneller, piksel başı karartmayı destekliyor. VA paneller, TN panellerden daha iyi görüntü kalitesine sahip olmakla biliniyor ancak renkleri IPS panel kadar canlı göstermiyor. VA paneller, en yavaş ekran teknolojisi. VA paneller, günümüzde PC monitörü bakan kullanıcılar için birincil seçenek olarak TN ve IPS panellerin yanında pazarda benzersiz bir yere sahip. IPS’den daha ucuz, TN’den daha pahalı.Piksel başına karartma sayesinde daha iyi kontrastArtıları                                                      Eksileri•Görüş açısı TN panele göre çok iyi         •Görüş açısı IPS’den daha kötü•Renk üretimi ve doğruluğu IPS kadar iyi •Daha yüksek düzeye hareket bulanıklığı ve gölgelenmeIPS panel alınır mı?IPS paneller, üst düzey masaüstü monitörler ve bazı TV’lerde kullanılıyor. IPS monitörler üretimi en pahalı monitörler ancak mükemmel renk doğruluğu ve görüş açısı sağlıyorlar. IPS, her zaman renklerin önemli olduğu işler yapan profesyoneller tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış paneller ancak son yıllarda oyun veya tüketici odaklı monitörlerde de sıkça kullanıldığını görüyoruz. Piyasada düşük tepki süreleri ve yüksek yenileme hızlarına ulaşan IPS paneller görsek de üretim amaçları bu olmadığından, TN panellere kıyasla çok daha pahalılar. IPS paneller, kontrastı, karanlık sahneleri neredeyse bir VA panel kadar iyi yönetemiyor veya TN panelin yüksek yenileme hızlarını ve tepki sürelerini sunmuyor. Bütçeniz varsa tercih edebilirsiniz.Görüş açısı çok iyiArtıları                                                                Eksileri•Üstün parlaklık, renk gamı ve renk doğruluğu •LCD paneller arasında en pahalısı•Çoğu kullanıcı için yeterli tepki süreleri           •Piksellerin kapatılamaması nedeniyle zayıf                                                                                     kontrast•Bazı VA panellerde görülen renk/kontrast                                                                         kaymasını neredeyden tamamen ortadan kaldırması                                                                                                                                              •Yüksek yenileme hızı ve daha iyi HDR gibi                                                                                                                                özelliklere erişim pahalıIPS vs VA vs TN panel farkı

Panel tipi	Tepki süresi	Yenileme hızı	Renk	Kontrast	Görüş açısı	Kimler için uygun?
IPS  panel	1ms - 2ms	60Hz - 240Hz	RGB+DCI-P3+ Rec.2020	700:1 - 1500:1	178 derece dikey/178 derece  yatay	Fotoğraf ve video düzenleme, Multiplayer oyun oynama, Renk derecelendime
VA  panel	4ms - 5ms	60Hz - 200Hz	RGB+DCI-P3 (bazıları)	3000:1 ve üzeri	178 derece dikey ve yatay (yeni modeller)	Ev ve ofis işleri, Oyun
TN panel	1ms ve daha düşük	240Hz'e kadar	RGB	700:1 - 900:1 (giriş) 1000:1'e kadar	170 yatay/160 dikey	Espor rekabetçi oyunları oynama